Fundacja Dziedzictwa Kulturowego, Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków, Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie zapraszają na konferencję naukową pt.: „Cmentarz żydowski przy ul. Okopowej w Warszawie. Historia, Konserwacja, Archeologia…”, która odbędzie się w Warszawie w dniach 27-28 maja 2025 r.
O wydarzeniu:
Fundacja Dziedzictwa Kulturowego, Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków, Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie zapraszają na konferencję naukową pt.: „Cmentarz żydowski przy ul. Okopowej w Warszawie. Historia, Konserwacja, Archeologia…”, która odbędzie się w Warszawie w dniach 27-28 maja 2025 r.
Konferencja odbywa się z okazji 10. rocznicy podjęcia przez Fundację Dziedzictwa Kulturowego prac na cmentarzu i ma na celu zaprezentowanie zachodzących na nim przemian.
Transmijsa na żywo na kanale YouTube:
Program
27 maja 2025 r. (wtorek)
Sala Kolumnowa Wydziału Historii UW (Krakowskie Przedmieście 26/28, Kampus Główny)
9.00-9.15 Uroczyste otwarcie
9.15-10.00 wystąpienie inauguracyjne
- dr Michał Laszczkowski (Fundacja Dziedzictwa Kulturowego), Cmentarz żydowski przy ul. Okopowej w Warszawie – nadzwyczajne instrumenty dla ratowania nadzwyczajnego zabytku
- Aleksander Schwarz (Komisja Rabiniczna ds. Cmentarzy), Praktyczny wymiar prawa żydowskiego (Halacha) w prowadzeniu badań i prac konserwatorskich na cmentarzach żydowskich.
- Marcin Dawidowicz (Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków), Cmentarz przy ul. Okopowej na tle ochrony dziedzictwa żydowskiego w Warszawie
10.00-10.15 przerwa kawowa
10.15-12.00 Panel I: Historia i historia sztuki
- dr Aldona Tołysz (Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Warszawie), Cmentarz żydowski przy ul. Okopowej w Warszawie – zakres prawny ochrony i jego konsekwencje.
- dr Eleonora Bergman (Żydowski Instytut Historyczny), Zmiany granic cmentarza na przestrzeni dwustu lat jego istnienia.
- Krzysztof Bielawski (Wydział Historii UW, Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego), Próby likwidacji cmentarza żydowskiego w Warszawie w latach PRL.
- Monika Krajewska (Centrum Kultury Jidysz), Zwierzęta mityczne na macewach i nie tylko.
- Witold Wrzosiński (Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie) Upamiętnienia zmarłych na cmentarzu przy ul. Okopowej w świetle żydowskich tradycji sepulkralnych od starożytności do dziś.
- dr Agnieszka Kasprzak (Stowarzyszenie Historyków Sztuki), Nagrobki modernistyczne na cmentarzu żydowskim w Warszawie.
- dr Michał Laszczkowski (Fundacja Dziedzictwa Kulturowego), Twórcy nagrobków na cmentarzu żydowskim w Warszawie. Komunikat ze stanu badań.
- Remigiusz Sosnowski, Fundacja Dokumentacji Cmentarzy Żydowskich, Przełom w funkcjonowaniu cmentarza: pełna baza danych spisanych w latach 2006-2010 z istniejących nagrobków
12.00-12.30 przerwa kawowa
12.30-14.30 Panel II Konserwacja i przyroda
- Magdalena Olszowska (Konserwatorka dzieł sztuki firma Portofino), Kwatera 20 – pierwsza rodzinna kwatera na cmentarzu żydowskim przy ul. Okopowej w Warszawie jako wyzwanie konserwatorskie.
- Damian Pisarski (Konserwator dzieł sztuki, firma Font-Art), Relikty najstarszej części cmentarza przy ul. Okopowej w Warszawie i próba ich przywrócenia.
- dr Andrzej Kazberuk (Wydział Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP w Warszawie) Współpraca Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie z Fundacją Dziedzictwa Kulturowego na Cmentarzu żydowskim przy ul. Okopowej w Warszawie.
- Witold Wrzosiński (Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie), Renowacje, badania i inwestycje prowadzone na cmentarzu przy ul. Okopowej przez warszawską społeczność żydowską.
- Karol Dzik, Krzysztof Matuszewski (Archiworks), Nowe upamiętnienia na cmentarzu żydowskim przy ul. Okopowej w Warszawie.
- Prof. dr hab. Marta Szulkin (Laboratorium Biologii Antropocenu, Wydział Biologii, Uniwersytet Warszawski) Badania ornitologiczne na Cmentarzu Żydowskim: wrota do życia w mieście – komunikat.
- Maciej Walczak (Proscape Architektura Krajobrazu) Zieleń na zabytkowym cmentarzu żydowskim w Warszawie i związane z nią wyzwania.
- Anna Grudzińska (Zastępca Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków), Zieleń na cmentarzu żydowskim przy ul. Okopowej, jako wyzwanie konserwatorskie.
14.30-15.30 przerwa obiadowa
15.30-17.30 Panel III Archeologia
- dr Szymon Lenarczyk (Wykop na poziomie), Badania archeologiczne cmentarzy żydowskich – potencjał badawczy, możliwości, trudności, zakazy.
- Magdalena Sugalska (badaczka niezależna) Pięć lat badań archeologicznych na cmentarzu żydowskim w Warszawie (Okopowa 49/51)
- Marcin Wagner (Wydział Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego) Żywe kwiaty w kiosku”, czyli o badaniach szkółki ogrodniczej na Cmentarzu Żydowskim przy ul. Okopowej 49/51
- Marcin Wagner (Wydział Archeologii |Uniwersytetu Warszawskiego) Kacper Konofał, Maciej Krajewski, Alyessandra Orsatti, Danylo Zviahintsev (Wydział Archeologii Uniwersytet Warszawski, Firma Archeologiczna „Wykop na poziomie”) Historia cmentarza żydowskiego w Warszawie pisana zabytkami zidentyfikowanymi w trakcie badań archeologicznych
- Zofia Kowarska (Wykop na Poziomie i Archeolożka Zosia – Archeologia i Edukacja) Odkrywanie przeszłości. Edukacja i popularyzacja archeologii przez pryzmat badań na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej.
- Bogna Radzimińska (Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Warszawie) Archeologia cmentarzy żydowskich jako wyzwanie dla urzędu konserwatorskiego.
28 maja 2025 r. (środa)
Godz. 10.00-14.00 zwiedzanie cmentarza w podgrupach (ul. Okopowa 49/51, Warszawa)
Informacje dodatkowe
Udział w konferencji jest bezpłatny.
Konferencja będzie także transmitowana on-line.
Organizatorzy:
- Fundacja Dziedzictwa Kulturowego
- Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie
- Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków
Współorganizatorami konferencji są:
- Wydział Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego
- Wydział Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie
- Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk
- Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma
- Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
- Zarząd Główny Stowarzyszenia Historyków Sztuki
Projekt realizowany dzięki dofinansowaniu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na zasilenie funduszu wieczystego Fundacji Dziedzictwa Kulturowego przeznaczonego na prace renowacyjne na Cmentarzu Żydowskim przy ul. Okopowej w Warszawie.
