Z uwagi na niezbędną potrzebę zapewnienia dostępności do wszystkich lokali w 6 kondygnacyjnej kamienicy przy ul. Szpitalnej 6a, w tym dla osób niepełnosprawnych, właściciel nieruchomości zwrócił się do tutejszego Urzędu z wnioskiem o akceptację projektu adaptacji budynku w celu zapewnienia dostępu dla osób szczególnymi potrzebami, poprzez budowę nowego szybu windowego. Z uwagi na zabytkowe walory budynku uzgodniono, że optymalnym rozwiązaniem będzie zlokalizowanie szybu windowego wewnątrz budynku, chroniąc tym samym elewację obiektu przed trwałą destrukcją oraz zaburzeniem historycznego wyglądu i układu kamienicy.
Prace adaptacyjne zostały rozpoczęte przed wpisaniem wnioskowanego budynku do rejestru zbytków, prawomocną decyzją pozwolenia na budowę nr 18/Ś/2023 z dnia 27 stycznia 2023 r., natomiast zostały przerwane pismem MWKZ z dnia 17 stycznia 2024 r., informującym o rozpoczęciu procedury wpisu obiektu do rejestru zabytków. Do momentu rozpoczęcia procedury wpisu, wykonano część robót budowlanych obejmujących m.in.: rozbiórkę stropu pomiędzy piwnicą a parterem, wykop pod szacht windowy i fundament szachtu, wymurowanie i zalanie żelbetem pustki szachtu windowego do poziomu stropu pomiędzy parterem,
a pierwszym piętrem (bez ingerencji w ten strop). Prace umorzono w tymże zakresie.
Obecnie prowadzone prace są realizowane na podstawie decyzji tutejszego Organu z dnia 19 lutego 2025 r. Zatwierdzony projekt adaptacji budynku przy ul. Szpitalnej 6a, zakłada zapewnienie dostępu dla osób szczególnymi potrzebami, do wszystkich 10 lokali w oficynie wskazanego budynku, poprzez budowę nowego szybu windowego. Na każdej kondygnacji naziemnej przewidziano przedsionek o wymiarach umożliwiających manewrowanie wózkiem inwalidzkim. Winda ma obsługiwać poziom parteru z półpiętra znajdującego się ok. 90 cm powyżej. W związku z powyższym, przewidziano montaż składanego podjazdu dla wózków inwalidzkich pomiędzy poziomem wejścia do budynku, a poziomem półpiętra.
Zgodnie z zatwierdzonym projektem, w lokalach, w których występują sztukaterie, wykonany zostanie ich demontaż i ponowne wykorzystanie w obrysach nowopowstałych pomieszczeń. Na czas prowadzenia robót budowlanych, elementy te zostaną zdeponowane i zabezpieczone. W ramach remontu przewidziano również uzupełnienie niekompletnej sztukaterii gzymsu na najwyższej kondygnacji klatki schodowej.
Zabytki są wspólnym dziedzictwem kulturowym, które powinno być dostępne dla wszystkich. Współczesne standardy ochrony praw człowieka oraz przepisy prawa nakładają na właścicieli i zarządców obiektów zabytkowych obowiązek dostosowywania ich do potrzeb osób ze szczególnymi potrzebami – dotyczy to zarówno barier architektonicznych, jak i rozwiązań ułatwiających korzystanie z przestrzeni.
Jednocześnie wyzwaniem pozostaje pogodzenie wymogów ochrony zabytkowego charakteru obiektów z potrzebą wprowadzania nowoczesnych udogodnień. Każda ingerencja wymaga indywidualnego podejścia, uzgodnień konserwatorskich oraz poszukiwania rozwiązań, które będą funkcjonalne, ale też szanujące historyczną wartość miejsca. W wyniku licznych konsultacji MWKZ stwierdził, iż zaproponowane rozwiązanie jest optymalne ze względu na zabytkowy charakter elewacji oficyny. Realizacja szybu jako konstrukcji zewnętrznej, dostawionej do elewacji oficyny miałaby zdecydowanie bardziej negatywny i degradujący wpływ na jej estetykę a co za tym idzie wartość zabytkową. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, iż prace przy budowie szybu wewnętrznego zostały rozpoczęte, przed wpisem obiektu do rejestru zabytków, co wymagało uwzględnienia podczas analizy złożonego wniosku. Podkreślenia wymaga fakt, iż w projekcie zostało zapewnione bezpieczeństwo zabytkowych sztukaterii, które metodami konserwatorskimi będą relokowane w obrębie tych samych pomieszczeń.
Dostosowywanie zabytków do potrzeb osób ze szczególnymi potrzebami to nie tylko obowiązek prawny, ale także wyraz odpowiedzialności społecznej. Wspólne działania instytucji publicznych, samorządów, właścicieli obiektów i organizacji społecznych mogą sprawić, że nasze dziedzictwo kulturowe będzie dostępne dla wszystkich.
