W niedzielę 31 sierpnia 2025 r. zapraszamy na Dzień Architektury Drewnianej w Komorowie do Zielonej Willi. Zielona Willa to przykład modernistycznej architektury drewnianej wybitnych polskich architektów awangardy, Bohdana Lacherta i Józefa Szanajcy. Wydarzenie zostało przygotowane przez Oddział Terenowy NID w Warszawie, Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz Gminę Michałowice. Stowarzyszenie Właścicieli, Mieszkańców i Miłośników Domów Drewnianych na Linii Otwockiej – Świdermajerowie.
Zielona Willa to unikalne dzieło wybitnych polskich architektów awangardy, Bohdana Lacherta i Józefa Szanajcy, które powstało w 1933 roku i do dziś zachwyca swoją prostotą oraz funkcjonalnością. Zielona Willa to ciekawy przykład międzywojennej myśli architektonicznej, jak można ekonomicznie budować estetyczne i wygodne domy. Konstrukcja opierała się w dużej mierze na drewnie. Pierwsi właściciele i zarazem budowniczowie, rodzina Grabowskich, stworzyli przestrzeń, która łączyła nowoczesność z funkcjonalnością – cechy charakterystyczne dla awangardowych projektów Lacherta i Szanajcy.
Willa jako całkowicie zachowany obiekt jest wyjątkowy w skali kraju. Poza układem pomieszczeń zachowały się drewniane schody drabinowe, zespół oryginalnej stolarki drzwiowej w postaci jednoskrzydłowych drzwi żaluzjowych oraz płytowych i ramowo-płycinowych z zasuwkami i mosiężnymi klamkami, a także elementy wyposażenia: parkiety układane w jodełkę, ceramiczne płytki łazienkowe (białożółte „gorseciki”), dwa piece kaflowe i nieliczne przykłady ebonitowych włączników do światła.
Zielona Willa została wpisana do rejestru zabytków nieruchomych województwa mazowieckiego 6 grudnia 2016 r. decyzją Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z uwagi na zachowane wartości artystyczne i naukowe.
12.00-13.00 – spacer „Letnisko Komorów i jego drewniana architektura” – Lidia Kulczyńska-Pilch (start: stacja WKD Komorów)
13.00-13.15 – powitanie uczestników DAD w Komorowie
13.20-13.40 – Zielona Willa jako przykład architektury modernistycznej – Marcin Dawidowicz, Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków
13.40-14.20 – Zielona Willa Państwa Grabowskich – omówienie badań konserwatorskich i dokumentacji przedprojektowej – Paweł Kinsner
14.20-14.40 – Zielona Willa wyjątkowe miejsce Gminy Michałowice – Małgorzata Pachecka, Wójt Gminy Michałowice
14.40-15.00 – Historia rodziny Grabowskich – Karolina Zalewska
15.00-15.20 – Ogród przy Zielonej Wilii – Dorota Sikora, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego
15.20-16.20 – oprowadzanie po Zielonej Wilii (w grupach, po zapisach)
Wydarzenia towarzyszące godz. 13.00–16.00
- Kino plenerowe: „Dziedzictwo drewniane i jego ochrona”
- Wystawa plenerowa
- Warsztaty familijne:
W programie architektoniczne warsztaty dla dzieci, które poprowadzi architekt wnętrz, projektant wzornictwa, absolwentka ASP w Poznaniu. Na warsztatach powstaną modernistyczne miniwille – jak używać drewna na elewacjach, żeby projekt był dobry i estetyczny. Inspiracją do prac będzie Zielona Willa.
Duszki Zielonej Willi – familijne warsztaty – pod drewnianym progiem, pod dachem, w ogrodzie mieszkają duszki – mali strażnicy domu. Strzegą harmonii architektury i natury. Powstaną lalki z naturalnych materiałów i minispektakl w walizce.
Wydarzenia zostały zorganizowane przez Oddział Terenowy w Warszawie Narodowy Instytut Dziedzictwa, Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków Gmina Michałowice
Na wszystkie wydarzenia obowiązuje wstęp wolny.
Dni Architektury Drewnianej 2025 objęte zostały patronatem honorowym Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Patronami medialnymi wydarzenia są Polskie Radio oraz TVP3.
