W sobotę 30 sierpnia 2025 r. zapraszamy na Dzień Architektury Drewnianej w Otwocku i Święto Ulicy Mickiewicza. W tym roku zabieramy uczestników Dni Architektury Drewnianej na ulicę Mickiewicza i jej okolice, gdzie stanęły pierwsze pensjonaty architekta Michała Elwiro Andriolliego stanowiące początek stylu nadświdrzańskiego. Wydarzenia zostały przygotowane przez Oddział Terenowy NID w Warszawie, Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz Stowarzyszenie Właścicieli, Mieszkańców i Miłośników Domów Drewnianych na Linii Otwockiej – Świdermajerowie.
Charakterystyczne budynki drewniane na linii otwockiej tzw. świdermajery powstały na przełomie XIX i XX w. Intensywny rozwój podwarszawskich letnisk od Międzylesia po Celestynów sprzyjał wykształceniu się specyficznego stylu budownictwa drewnianego łączącego elementy architektury szwajcarskiej i rosyjskiej, modnej dzięki wystawom światowym w Wiedniu i Paryżu.
Ojcem tego stylu był architekt Michał Elwiro Andriolli, który pod koniec XIX w. zaprojektował i wybudował pierwsze 15 domów nad rzeką Świder z przeznaczeniem na wynajem dla letników z Warszawy. Dość szybko pomysł podchwycono i na terenach wzdłuż Drogi Żelaznej Nadwiślańskiej zaczęły się pojawiać kolejne domy nawiązujące w stylu i formie do domów Andriollego.
W tym roku zapraszamy uczestników Dni Architektury Drewnianej na ulicę Mickiewicza i jej okolice. To właśnie tutaj Andriolli wybudował swoje pierwsze pensjonaty, które dały początek stylowi nadświdrzańskiemu.
Podczas spacerów poznamy ten mniej znany zakątek Otwocka i niezwykłe wille rozciągające się wzdłuż zakoli rzeki Świder. Na wydarzenia stacjonarne zapraszamy na teren Ogniska u „Dziadka” Lisieckiego w Świdrze przy ul. Mickiewicza 43/47 w Otwocku.
Dla dzieci czekają warsztaty rzemieślnicze, natomiast dla dorosłych przygotowany został program przybliżający historię tej niezwykłej okolicy, w tym spotkanie z autorami książki „Nad Brzegami Świdra” wydanej przez Fundację Wspierania Kultury Brzegi Andriollego w Świdrze oraz rozmowy z mieszkańcami, które poprowadzą Anna Groth-Kubicka Kierownik Oddziału Terenowego w Warszawie Narodowy Instytut Dziedzictwa oraz Marcin Dawidowicz, Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie – „Dlaczego warto mieszkać w Świdermajerach?”.
Spotkanie poprzedzi projekcja filmu „Świder 2000″, reż. Sławomir Koehler.
Wszystkich zainteresowanych zapraszamy również do punktu konsultacyjnego Narodowego Instytutu Dziedzictwa oraz Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Warszawie, gdzie specjaliści obu instytucji będą udzielali odpowiedzi i wskazówek przydatnych w codziennym zarządzaniu obiektami zabytkowymi.
Osobnym wydarzeniem będzie otwarcie wyjątkowej wystawy fotograficznej “Ale sigma deska! Świdermajery w obiektywie młodych”. Wystawa jest efektem warsztatów fotograficznych prowadzonych przez Maciej Łabudzki. Młodzież z SP nr 2 i 5 z Otwocka odwiedziła z aparatami ważne dla Świdra wille i budynki drewniane robiąc setki zdjęć. Wybrane kadry oraz historia fotografowanych budynków stały się treścią wystawy.
Po otwarciu wystawy zapraszamy na drugi spacer po Świdrze. Po fotografowanych przez młodzież domach oprowadzi nas Justyna Górnowicz, mieszkanka Świdra, autorka tekstów do wystawy, pasjonatka lokalnej historii. Towarzyszyć jej będzie dendrolożka z SGGW dr hab. Ewa Zaraś. Kończymy ok. 15.45 na terenie Ogniska Wychowawczego u “Dziadka” Lisieckiego w Świdrze.
Program:
10.00-11.15 – spacer „Drewniane wille przy ul. Mickiewicza i drzewa im towarzyszące” – prowadzenie Paweł Ajdacki, otwocki historyk i regionalista oraz dr hab. Ewa M. Zaraś dendrolożka, SGGW (start: Stacja PKP Świder)
11.30-12.30 – śniadanie sąsiedzkie (teren Ogniska u „Dziadka” Lisieckiego w Świdrze)
13.00-13.45 – otwarcie wystawy prac z warsztatów fotograficznych (dawny most kolejki wąskotorowej)
13.45-15.45 – spacer „Wille Świdra i drzewa im towarzyszące” – Justyna Górnowicz, mieszkanka Świdra, autorka tekstów wystawy, pasjonatka lokalnej historii, dr hab. Ewa M. Zaraś dendrolożka, SGGW (dawny most kolejki wąskotorowej).
Teren Ogniska u „Dziadka” Lisieckiego w Świdrze:
16.00-16.15 – film „Świder 2000″, reż. Sławomir Koehler (budynek „Jamnik” PCPR)
16.15-16.30 – oficjalne powitanie uczestników DAD w Otwocku
16.30-18.00 – panele dyskusyjne:
-> Spotkanie autorskie wokół książki „Nad Brzegami Świdra”, Fundacja Wspierania Kultury Brzegi Andriollego w Świdrze
-> „Dlaczego warto mieszkać w Świdermajerach”
– rozmowy z właścicielami, prowadzenie: Anna Groth-Kubicka Kierownik Oddziału Terenowego w Warszawie NID oraz Marcin Dawidowicz, Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków
16.00-18.00 – warsztaty rzemieślnicze dla dzieci
16.00-18.00 – punkty konsultacyjne NID i MWKZ dla właścicieli domów drewnianych
Wydarzenia zostały zorganizowane przez Oddział Terenowy NID w Warszawie, Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz Stowarzyszenie Właścicieli, Mieszkańców i Miłośników Domów Drewnianych na Linii Otwockiej – Świdermajerowie.
Dni Architektury Drewnianej 2025 objęte zostały patronatem honorowym Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Patronami medialnymi wydarzenia są Polskie Radio oraz TVP 3.
