Apteka zlokalizowana w południowej oficynie Pałacu Branickich przy ul. Nowy Świat rozpoczęła działalność w 1851 roku. W 1880 roku odkupił ją Michał Mutniański, polski farmaceuta i chemik, absolwent Szkoły Głównej oraz członek honorowy Towarzystwa Lekarskiego. Apteka Mutniańskiego już pod koniec XIX w. miała własne laboratorium analityczne i była jedną z najbardziej znanych i cenionych placówek tego typu w ówczesnej Warszawie.
Nie jest znana dokładna data powstania projektu wnętrza apteki oraz czas wykonania znajdującego się w niej unikatowego zespołu mebli. Zapewne powstały one w II połowie XIX wieku. Według badaczy autorem koncepcji architektonicznej i wyposażenia wnętrza był uznany warszawski architekt Henryk Marconi, znany m.in. z projektu Hotelu Europejskiego czy Gmachu Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego.
Południowa oficyna pałacu przetrwała bez większych zniszczeń drugą wojnę światową dzięki czemu apteka zachowała swój oryginalny XIX-wieczny wystrój. Po zakończeniu wojny apteka działała nieprzerwanie w oficynie pałacu aż do 2016 roku.
Najbardziej reprezentacyjnym pomieszczeniem dawnej apteki do dziś pozostaje sala frontowa przeznaczona dla klientów. Wnętrze zdobi neogotycka dekoracja sztukatorska o motywach roślinnych z centralnie umieszczoną rozetą. Dopełnieniem wystroju jest zespół neogotyckich mebli z charakterystycznymi elementami nawiązującymi do ornamentyki średniowiecznej. W ich skład wchodzą: zespół szaf aptecznych, stół ekspedycyjny ustawiony na marmurowym cokole z drewnianą ladą i skośnym pulpitem. Na jego obudowie znajdują się unikatowe płaskorzeźby przedstawiające Asklepiosa – boga sztuki lekarskiej oraz Hygeię – jego córkę, boginię zdrowia. Kolejnymi obiektami są: obudowa kasy, trzy lustra, szafa narożna przeszklona, szafa trzydrzwiowa, regał, szafa ubraniowa, dwie szafki przyścienne, szafa dwukondygnacjowa – w typie Zimler, szafa dwudrzwiowa przeszklona – w typie Zimler, biurko, fotel wyściełany, przeszklona szafa w ścianie.
W 1990 r. meble zostały wpisane do rejestru zabytków ruchomych województwa mazowieckiego. Jednak w 2017 zostały bez stosownego pozwolenia konserwatorskiego wywiezione z lokalu przy Nowym Świecie. Odnaleziono je w magazynie w Wiązownej, w powiecie otwockim. W listopadzie 2022 roku Naczelny Sąd Administracyjny prawomocnie nakazał zwrot mebli do budynku dawnej apteki. W 2023 roku powróciły na swe pierwotne miejsce i stały się własnością Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Warszawie. Obecnie prowadzone są prace przygotowawcze mające na celu konserwację mebli.
Wnętrze apteki ze względów konserwatorskich nie jest jeszcze dostępne na co dzień, ale meble można podziwiać przez przestronne witryny okienne. W miarę możliwości organizowane są tam spotkania tematyczne, miejsce jest również udostępniane w ramach akcji kulturalnych jak Noc Muzeów, czy Festiwal Otwartych Mieszkań.
Biogram Michała Mutniańskiego z czasopisma Wiadomości farmaceutyczne, nr 8, 1931 r., s. 95–96, (pisownia oryginalna).
Michał Mutniański (1845 – 1935) – urodził się w Olkuszu (woj. kieleckie) dnia 29 września 1845 roku i pochodzi ze znanej węgierskiej rodziny Mutniańskich, dawno osiadłej w Polsce, Szkoły średnie ukończył w Piotrkowie i Kielcach, poczem miał zamiar wstąpić na politechnikę, ale w tym czasie wybuchło powstanie, w którem brał czynny udział, a które sparaliżowało jego zamiary. W celu uratowania go przed pościgiem władz rosyjskich, rodzina umieściła Mutniańskiego w aptece w Olkuszu, co skierowało go na drogę farmaceutyczną. Po ukończeniu praktyki i złożeniu egzaminu na podaptekarza został w r. 1866 zaangażowany przez Ferdynanda Wernera, prof. Szkoły Głównej, do jego pracowni. W roku 1867 wstąpił na farmację do Szkoły Głównej, po jej ukończeniu pracował nadal w laboratorjum prof. F. Wernera, po złożeniu zaś egzaminu na stopień prowizora w r. 1868 objął kierownictwo w nowootworzonej pierwszej w kraju fabryce chemicznej Emila Wernera (syna) (obecnie „Motor“). Po 7 latach pracy, z powodu złego stanu zdrowia, przeniósł się do Makowa (woj. białostockie), gdzie w r. 1873 nabył aptekę. W Makowie pracował przez lat 6 i tu doskonalił się w analityce, badając środki spożywcze, wodę studzienną i rzeczną i glebę z dóbr Krasińskich w Krasnem. W roku 1879 nabył aptekę w Warszawie przy ul. Dzikiej, a w r. 1880 drugą — na Nowym Świecie. W roku 1886 bierze czynny udział przy urządzaniu Wystawy higjenicznej w Warszawie. W tymże roku otrzymuje od Tow. Lekarskiego dyplom członka honorowego ,,za zasługi i prace położone na polu naukowem“. W tym czasie zaczyna badać specjalnie wina; badaniom tym poświęca kilkanaście lat, interesuje się przemysłem fermentacyjnym, mając na celu rozpowszechnienie wyrobu win z naszych owoców. W r. 1895 bierze udział w Wystawie ogrodniczej, wystawiając wina i miody owocowe. Rezultatem badań w tym kierunku było kilka prac z dziedziny win i miodów. W zasobnie urządzonej pracowni stwarza szkołę dla swoich uczniów, — dostać się do jego pracowni było uważane za wielki zaszczyt. Ulubioną dziedziną pracy Mutniańskiego jest chemja analityczna; ogłasza z tej dziedziny liczne prace i przyczynki, między innemi dotyczące arsenu, kwasu pruskiego, makowca, kory chinowej, jodometrji, acydymetrji itd. Ulubionym jego tematem było badanie wód i analiza miareczkowa, szczególnie jodometrja. Wiele czasu poświęcił badaniu wody i filtrom domowym i ogłosił z tej dziedziny pracę. (…) Z dziedziny chemji środków spożywczych pisał o octach i sokach owocowych i konserwowaniu jaj. Liczne swe prace ogłaszał w „Wiadomościach Farmaceutycznych“. Innem ulubionem zajęciem Mutniańskiego jest ogrodnictwo. W wolnych chwilach przebywa u siebie w Wyczółkach pod Warszawą, gdzie z zamiłowaniem hoduje rośliny lecznicze — naparstnicę, miętę, melisę, prawoślaz, komosę amerykańską, warzęchę, pokrzyk, zajmuje się metodami tępienia szkodników, stosując różne środki chemiczne. (…) Za zasługi położone dla kraju na polu naukowem i zawodowem otrzymał order „Polonia restituta“.
